Dünyanın en büyük 20 iktisadını oluşturan G20 ülkelerinin önderleri, jeopolitik tansiyon, enflasyon ve güç krizinin gölgesinde toplanıyor. Bu yılki önderler tepesinin resmi gündeminde, global sıhhat mimarisi, sürdürülebilir güç dönüşümü ve dijital dönüşüm bahisleri yer alıyor.
Zirveye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımı bekleniyor. Türkiye’nin mesken sahipliğinde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) ortasında imzalanan, Ukrayna’dan tahıl ve gıda maddelerinin güvenli sevk edilmesini sağlayacak anlaşma, son dönemdeki diplomasi zaferi olarak zirvenin önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Putin, zirveye katılmayan tek devlet lideri
Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Türkiye, Birleşik Krallık, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) oluşturduğu G20 Önderler Zirvesi’ne katılmayacak tek lider Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin olacak gibi görünüyor.
Rusya’yı başında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un olacağı bir heyetin temsil etmesi bekleniyor.
Daha önce Rusya’nın G20’den çıkarılmasını talep eden Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, geçen hafta yaptığı açıklamada, Putin’in doruğa katılması durumunda kendisinin çevrim içi de olsa bağlanmayacağını söylemişti. Mevcut durumda, Zelenskiy’nin zirveye bağlanarak bir konuşma yapması bekleniyor.
Brezilya’da seçimleri kazanan Luiz Inacio Lula da Silva 6 Kasım’dan beri Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde düzenlenen BM İklim Zirvesi’ne katılım sağlasa da, G20 Liderler Zirvesi’ne iştirakinin şimdi teyit edilmediği biliniyor.
Başbakanlık vazifesine yeni gelen Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise G20 Başkanlar Zirvesi’ne katılımını teyit etmiş durumda.
Toplantının en önemli gündem maddelerinden biri olan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın yanı sıra, milletlerarası ekonomik iş birliği forumu olarak öne çıkan G20’de savaşın başlamasıyla tesirleri daha derin hale gelen güç krizi, tedarik kahırları ve hayat pahalılığının getirdiği enflasyon krizi de başkanların ajandasında üst sıralarda yer alıyor.
Avrupa başta olmak üzere artan doğal gaz fiyatları, bu fiyatların elektrik kesimine yansıması ve akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle birçok ülke çeşitli tedbirlerle güç krizinin vatandaşlar üzerindeki tesirlerini azaltmaya çalışıyor.
Biden ve Şi birinci kere yüz yüze görüşecek
ABD Lideri Joe Biden’ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile başkan olduktan sonra 14 Kasım’da Bali’de ilk kez yüz yüze görüşecek olması, zirvenin merak edilen gelişmeleri arasında.
İki liderin görüşmesi, ABD-Çin arasındaki Tayvan gerginliği sonrası gerçekleşirken, Beyaz Saray yetkilileri Biden’ın görüşmede insan hakları ihlalleri ve Çin’in “zararlı ekonomik eylemleri” gibi konularda endişelerini dile getireceğini belirtti.
Ayrıca, Biden’ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bağlantısının nasıl olacağı da merak konusu.
Biden, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin günlük petrol üretimini kasımdan itibaren 2 milyon varil azaltma kararının akabinde Suudi Arabistan ile bağları tekrar gözden geçirdiğini söylemişti.
G20 nedir?
AB ve 19 ülkeden oluşan ve 1999’da kurulan 20 Grubu (the Group of Twenty), 2003’ten beri başkanlar düzeyinde toplanıyor.
G20 ülkeleri global gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 85’ini, uluslararası ticaretin yüzde 75’ini ve dünya nüfusunun üçte ikisini oluşturuyor. Bu ülkeler birebir vakitte, global sera gazı emisyonlarının da yüzde 75’inden sorumlu.
Küresel ısınmanın artmasına yol açan emisyonlarda ABD ve AB ülkelerinin tarihi olarak yüksek sorumluluğu olmasına karşın, mevcut emisyonlarda en büyük hissesi Çin oluşturuyor.
Dünyanın en büyük ekonomilerini oluşturan G20, milletlerarası ekonomik kalkınmanın ana platformu olarak öne çıkıyor.
G20 ülkeleri ortasında 2021 sonu gayri safi yurt için hasılaya nazaran, ABD 22,99 trilyon dolarla en büyük iktisat olarak birinci sırada yer alırken, bunu 17,7 trilyon dolarla Çin takip ediyor. Euro bölgesi ise 14,5 trilyon dolarla üçüncü sırada. Bu yıl Endonezya’nın yürüttüğü G20 başkanlığı gelecek yıl Hindistan ve 2024’te Brezilya’da olacak.
