Geçtiğimiz günlerde toplumsal medyadan paylaşılan bir manzara, kısa müddet içinde gündem oldu. Mahallî medya tarafından da gündeme getirilen görüntüde bir güvercin, Mekke’de ibadet eden bir topluluk içinde başı öne eğilmiş bir şekilde gözüküyordu.
Video, “Cemaatle birlikte secdeye giden güvercin” üzere başlıklarla paylaşıldı ve gündem oldu. Lakin işin aslı büsbütün farklıydı. Videoda gözüken güvercin, aslında dünya çapında ekosistemi tehdit eden bir virüsün yol açtığı bir hastalığa sahipti.
Sosyal medyada viral olan güvercin görüntüsü:
Peki işin aslı neydi?
Videoda bulunan güvercin, ‘PPMV1’, ‘Avian Paramyxovirus tip 1’, direkt kaynak virüsün familyası olan ‘paramiksovirüs’ ya da ‘güvercin vebası’ olarak isimlendirilen bir viral enfeksiyona sahipti. Kelam konusu virüs, güvercinler ortasında son derece bulaşıcı ve yüksek oranda ölümcüllüğe sahip bir virüs olarak biliniyor.
PPMV1 nedir?
PPMV1, birinci olarak 2011 yılında Avustralya’da keşfedildi. Virüs, bugüne kadar Avrupa ve ABD’de de tespit edilirken, virüsün kaynak noktasının ise Orta Doğu olduğu düşünülüyor.
Bugüne kadar yapılan çalışmalar, virüsün bir varyantının 1970’li yıllarda Orta Doğu’da ortaya çıktığına, birinci izolasyon çalışmalarının da 1978 yılında yapıldığına işaret ediliyor. Lakin virüsün sonrasında İtalya ve Kuzey Afrika’ya sıçradığı, sonrasında tüm dünyaya yayıldığı kestirim ediliyor.
Virüs, insanlarda kızamığa ve kabakulağa yol açan virüslerin bulunduğu ‘Paramiksovirüs’ ile birebir familyada bulunuyor. Familya, ‘negatif polariteli’ tek iplikli RNA’ya sahip virüsleri tanımlıyor.
PPMV1 belirtileri neler?
Güvercinler için ziyadesiyle ölümcül olan virüs, güvercinlerde aşağıdaki belirtilerin görülmesine yol açabiliyor:
- Titreyen kanatlar, kafa ve boynun bükülmesi üzere hudut sistemi anomalileri
- Kanatların ve bacakların kısmi felci (kuşlar iniş sırasında düşebilir ve beslenemeyebilir)
- Genellikle yeşilimsi renkte olan alışılmadık derecede ıslak ve sıvı dışkı (ishal)
- Sessizlik, iştah kaybı ve hareket etme isteksizliği
Virüs nasıl yayılıyor?
PPMV1, güvercinler ortası temasla birlikte dolaylı temas yoluyla da bulaşabiliyor. Bulaş yolları ortasında şunların olduğu biliniyor:
- İnsanların hastalıklı bir kümesten farklı bir kümese geçmesi (Kıyafetler taşıyıcı olabiliyor)
- Hatalı uygulanan aşılar, boş aşı şişelerinin kümeslerde tutulması, canlı aşıların yanlışlı doz uygulamaları
- Sinekler, fareler, evcil memeliler, tavşanlar ve haşere çeşitleri üzere pek çok öteki hayvanın beşerler üzere dolaylı taşıyıcı olması
Virüs beşere bulaşıyor mu?
PPMV1 virüsü, çok az olarak insanlara bulaşabiliyor. Fakat virüs, insanlarda sırf orta şiddette grip gibisi belirtilere yol açıyor.
Tedavisi var mı?
PPMV1 virüsüne karşı çeşitli aşı tedavileri bulunuyor. Bunun yanı sıra uzmanlar, bilhassa güvercin yetiştiricilerine virüsün yayılmaması için gerekli biyolojik ve fizikî tedbirleri almalarını tavsiye ediyor.
